AK74 – Pawle patrząc na relacje z targów i pokazów nasze telewizory nagle stały się inteligentne i wszystko za nas robią. Możesz wyjaśnić o co chodzi? Czym jest Smart TV?
Paweł Tutka (Wiceprezes Zarządu 4vod Sp. z o.o.) – Zacznijmy od tego czym tak naprawdę jest Smart TV… Od dłuższego czasu staram się odnaleźć jedyną prostą i klarowną definicje. Dla mnie dzisiaj Smart TV to smartfon z kilkudziesięciocalowym ekranem, który został powieszony na ścianie w salonie i można na nim oglądać TV. Trochę boję się tego przykładu, bo ktoś może potraktować to poważnie i będzie usiłował dostarczyć na 65 calowy TV telewizję mobilną…
Producenci telewizorów pozazdrościli producentom telefonów, którym udało się doprowadzić do takiej sytuacji, gdy użytkownicy wymieniają co kilka lat swoje działające telefony na nowsze, bardziej zaawansowane technologicznie produkty, mimo tego, że poprzedni telefon nadal umożliwia nam rozmawianie z innymi osobami. Przypomnijmy sobie, kiedy kupiliśmy pierwszy telewizor i jak długo on nam dzielnie służył.
AK74 – Telewizor, który rozpoznaje to co do niego mówię albo zauważa moje gesty to rewolucja?
PT – Bardziej bym to określił jako inspirowanie pewnymi funkcjonalnościami z innych urządzeń. Jeżeli można wydawać głosem polecenia do smartfonu, to dlaczego nie moglibyśmy w ten sam sposób mówić do pilota od telewizora. Sterowanie gestami znane z xbox kinect pojawiło się w najnowszych telewizorach Samsung jako Smart Interaction. Nie zapominajmy o kilkudziesięciu aplikacjach na smartfony lub tablety, które emulują zaawansowanego pilota do TV oferując tym samym dwukierunkową komunikację z telewizorem.
Niedawno ogłaszałem śmierć typowego pilota do telewizora jednakże producenci TV zaskoczyli mnie pomysłem na wbudowanie touchpada w typowego czarnego pilota. To sprawi, że śmierć klasycznego pilota nieco odsunie się w czasie, jednakże jest ona nieunikniona. W telewizorach czeka nas jeszcze ekran dotykowy, wbudowana kamera wideo rozpoznająca wyraz twarzy widza. Ciekawe czy w kolejnych telewizorach będzie instalowany GPS lub termometr?
Sterowanie telewizorem za pośrednictwem gestów można uznać za rewolucję, choć początkowo może być ona postrzegana jako taki bajer służący do tego by było czym pochwalić przed sąsiadem. Sterowanie gestami dopiero rozwinie swe skrzydła wówczas, gdy będzie możliwe kontrolowanie w ten sposób aplikacji telewizyjnych, a w szczególności gier i aplikacji interaktywnych zapewniających dodatkowy, alternatywny ekran dla audycji telewizyjnych nadawanych na żywo.
Pamiętajmy też jeszcze o tym, że jeden z producentów TV zaproponował by do telewizora podłączyć pad do gier, elektroniczną wagę lub rower treningowy. To w połączeniu z odpowiednio przygotowana aplikacją telewizyjną może zamienić telewizor w osobistego trenera.
AK74 – Dlaczego temat Google TV jakoś ucichł? Co się stało z tą usługą? Bo podobnie jak Apple TV – najpierw były duże oczekiwania a potem cisza…
PT – Bardzo sceptycznie i z pewnym dystansem podchodzę do produktów z jabłkiem na obudowie. Miałem okazję poznać Apple TV zarówno pierwszej jak i drugiej generacji. Przyznam szczerze, że bardzo rozczarowały mnie oba produkty. Być może wynika to z globalnej polityki firmy Apple, która to przełożona na polskie realia rynkowe sprawia, że produkt ten traci swój sens.
Wiele osób podkreśla, że ATV drugiej generacji jest małe i śliczne. Jest coś znacznie ładniejszego i fajniejszego od tego produktu. To odtwarzacz sieciowy Roku – tzn. produkt od firmy roku.com. Być może zasłuży on kiedyś na to by być produktem roku w jakimś rankingu Smart TV. Tymczasem tym fajnym urządzeniem można się cieszyć w Kanadzie, USA, Irlandii oraz Wielkiej Brytanii. Produkt ten jest o kilka cm mniejszy od Apple TV, ma śliczną fioletową wstążkę…
Najważniejsze jest to, że produkt ten jest otwarty na zewnętrznych dostawców treści. Czy Apple TV będzie wstanie podnieść się i zawalczyć o rynek Smart TV? Apple musiałoby się bardzo, ale to bardzo postarać by zaoferować coś nowego. Zapakowanie ipada 3 w obudowę po telewizorze i dodanie do tego tunera DVB-T/C/S może być niewystarczające.
Pamiętajmy też, że Apple preferuje dostarczanie contentu w sposób kontrolowany. Zapewne Apple chciałoby zaoferować nam taki telewizor, w którym to nie będzie wejścia HDMI oraz złącza do podłączenia zewnętrznej anteny. Telewizor z wyłącznym dostępem do itunes….
Samsung TV nie dopuści do tego by Apple ze swoim nowym TV zachwiało jego pozycję na rynku telewizorów. Zapowiada się pewnego rodzaju cisza przed burzą, co zapewne będzie miało jakieś plusy dla osób chcących kupić TV w przyszłości.
Google TV zaliczyło falstart na rynku amerykańskim. Nadawcy telewizyjni w USA zorientowali się jakie niesie to za sobą zagrożenie, więc troszeczkę przyblokowali ekspansję tego produktu. Z uśmiechem wspominam tą sytuację, gdy parę lat temu na dwa tygodnie przed CES w Las Vegas poproszono wystawców o nieeksponowanie urządzeń z Google TV.
Od pewnego czasu jestem posiadaczem Logitech Revue Google TV i produkt ten mi się bardzo podoba. Widzę w nim duży potencjał, jednakże sporo jeszcze pracy przed Google by przystosować ten produkt do warunków europejskich. Google TV ma sens tylko wtedy, gdy możemy podłączyć do niego STB od dostawcy usług telewizyjnych.
Polski rynek operatorów telewizji kablowych jest bardzo rozproszony, a dostępność kanałów telewizyjnych w kablówkach bywa bardzo zaskakująca. Od dłuższego czasu przyglądam się jak w ramach serwisu http://b2b.wybieram.tv prowadzone są prace nad zebraniem informacji nt. jaki kanał w jakiej kablówce jest dostępny na jakiej pozycji w STB. Istny koszmar… 141 usług telewizji cyfrowej, 6 kanałów 3D, 88 kanałów HD, 419 kanałów SD.
Aby Google TV mogło zadomowić się na Polskim rynku, powyższe informacje powinny być aktualizowane co najmniej raz w tygodniu jeśli nie codziennie. Dla mnie Google TV tak naprawdę to wyszukiwarka treści w TV. To, że dostępne są tam aplikacji w ramach online spotlight czy też ze sklepu z aplikacjami Android market – to taki drobny dodatek. Z Google TV dość często korzystam podczas oglądania programów na Discovery. Bardzo szybko bez odrywania uwagi od telewizora mogę sprawdzić w Wikipedii czy dany most został już zbudowany. Internet oraz telewizja bardzo fajnie się tutaj uzupełnia.
Google TV powinno się pośpieszyć w swoich działaniach, bo ma niejako pod swymi skrzydłami konkurenta, którego określiłbym jako Android TV. Mam tu na myśli wszelkiego rodzaju urządzenia przypominające STB, w których dostępny jest Android oraz aplikacje dedykowane dla tabletów i Smartfonów. W Polsce znamy takie produkty jak: Manta Smart TV, Media-Droid oraz Andrino.
Na miejscu Google TV rozpocząłbym od współpracy z producentami formatów TV oferując potem nadawcom telewizyjnym oraz widzom naprawdę interaktywną telewizję. Tego oczekuje najmłodsze pokolenie, które nie pamięta czasów telewizji czarnobiałej. W przyszłości EPG zostanie zastąpione w naturalny sposób przez wyszukiwarkę od Google. Pozostaje pytanie: co nam wtedy Google wyszuka do oglądania na piątkowy wieczór?
AK74 – Pomysł żeby zatrzymać widza / konsumenta przed ekranem telewizora a nie tabletu czy komputera jest kuszący. Rozumiem, że producenci telewizorów obecnie chcą nakłaniać producentów treści i nadawców do tego żeby wspierali Smart TV. Jak to robią? Bo są już dziś „trzecią siłą” obok sieci kablowych i platform cyfrowych…
PT – Miałem okazję od samego początku obserwować rozwój Smart TV w Polsce. Pamiętam te czasy, gdy z jednym producentem TV usiłowałem namówić nadawców telewizyjnych do zainteresowania się tym tematem. Jak na wszystkie nowości potrzebny jest czas oraz zasięg techniczny…. lub wiarygodne rokowania na wysoki zasięg techniczny w przyszłości. Wtedy był czasy producentów TV nakłaniających nadawców telewizyjnych do wejścia z własnym contentem na rozwijający się Smart TV. Powoli zaczyna się ta relacje zmieniać.
Polski rynek Smart TV ma się dobrze, jednakże chciałbym by miał się jeszcze lepiej. Dlaczego bezczynnie mamy czekać na ten dzień, gdy do Polski wejdzie Hulu, Vudu, Netflix i kilku innych międzynarodowych graczy. Wielu Polaków zajmuje kluczowe pozycje w europejskich oddziałach międzynarodowych koncernów TV.
Jeden z działów R&D producenta telewizorów Smart TV jest ulokowany w Polsce. Słyszałem też, że silna ekipa od Google TV ulokowana jest w Krakowie. Wykorzystajmy ten potencjał i śmielej rozwijajmy Smart TV. Bardzo cieszą mnie takie komunikaty, z których wynika, że polscy widzowie korzystają częściej z TVN Player, Iplii, Iplexu niż z Youtube wbudowanego w TV. Taka sytuacja zaistniała tylko w dwóch krajach na świecie – w Polsce oraz Brazylii.
O ile najwięksi nadawcy telewizyjni (TVP, TVN, Polsat) dostrzegli potencjał Smart TV, to jest jeszcze dość duża liczba nadawców telewizyjnych, która się jeszcze zastanawia jak i czy podejść do tematu. Rozczarowuje mnie natomiast podejście do Smart TV branży reklamowej, a w szczególności domów mediowych.
Pamiętajmy o tym, że kilkudziesięciu calowy ekran cały czas ma dość dużą siłę oddziaływania na nasze emocje, szczególnie gdy leżymy zmęczeni na kanapie i chcielibyśmy odpocząć. Smart TV jest modne.
AK74 – Parę dni temu napisałeś, że „za chwilę zatrze się granica pomiędzy YouTube, VOD” czy mam rozumieć, że telewizor a nie komputer stanie się moim głównym „ekranem” w domu? To by wymagało zainstalowania masy gadżetów i usług dodatkowych – czyli czeka mnie kolejna wymiana odbiornika?
PT – Ubolewam nad sytuacją, gdy wiele osób odpowiedzialnych za rozwój usług VOD w Polsce cały czas postrzega VOD jako miejsce na wypożyczalnie filmów z Hollywood. Bardzo wyraźnie widać jak operatorzy telewizji kablowych i platformy satelitarnej kupili prawa do kilku tysięcy filmów i wrzucili to wszystko do jednego worka z podziałem na tytuły od A do Z czy też na komedie, horrory, seriale.
Z jednej strony jest kilka tysięcy godzin filmów i znów nic do oglądania. VOD to przecież Video on Demand – wideo na żądanie. Skoro żądam, to wybieram i oglądam. Youtube to dostrzegł i powoli stara się przechodzić od gigantycznego śmietnika z krótkimi filmami do zagregowanego, poukładanego katalogu filmów, gdzie mamy bardzo cienką granicą pomiędzy spersonalizowaną playlistą, a ramówką linearnego kanału telewizyjnego.
Youtube popełnił błąd odpuszczając przygotowanie własnej aplikacji telewizyjnej Smart TV i przekazując ją w obce ręce. Dzisiaj korzystanie z YouTuba na telewizorze to jakaś mordęga, szczególnie w obszarze wyszukiwania interesujących nas treści. Youtube w telewizorach rozwinie skrzydła, gdy zostanie poprawiona aplikacja, dodane zostaną odpowiednie mechanizmy rekomendacji oraz integracji z serwisami społecznościowymi.
Odnosząc się do twego pytania: Tak, zdecydowanie czeka nas wymiana telewizorów w kolejnych latach.
AK74 – Plazmy definitywnie odchodzą do lamusa, LCD jest dziś standardem a jutro? LED? Nie ma już nic innego jeszcze ciekawszego?
PT – Tak się składa, że akurat tą działkę związaną z wyświetlaczami sobie odpuściłem. Unikam dyskusji na temat tego czy lepsza jest plazma, LCD, LED lub OLED. Natomiast mam świadomość tego, że w przyszłości zakup telewizora będzie bardzo przypominał dzisiejszy zakup netbooka. Będziemy zwracać uwagę na liczbę rdzeni w procesorze, ilość pamięci RAM, dostępnej przestrzeni dyskowej itp…
Dzisiaj niemalże każdy telewizor jest FullHD i wyświetla obraz z rozdzielczością 1920×1080 pikseli. Na ostatnich targach zaprezentowano telewizory o rozdzielczości 16 razy większej. Będziemy mieli powtórkę z czasów przejścia z SD do HD, teraz z HD do Ultra High Definition. Ta rozdzielczość robi wrażenie, szczególnie gdy jest wyświetlana na wielkiej ścianie. Osobom planującym budowę domu proponuje zarezerwowanie jednej ściany o proporcjach 16×9 na gigantyczny multimedialny ekran.
Samsung zaprezentował też Smart Window, czyli przeźroczysty telewizor montowany w ramie okna, na którym można wyświetlać np. animowane żaluzje.
AK74 – Jak wygląda proces tworzeni aplikacji na Smart TV – podobnie od iOS jest jedno środowisko, SDK i standardy? Czy raczej przypomina to Androida i jego fragmentaryzjacą? Aplikacje tworzone na telewizory Sony zadziałają na Samsungu?
PT – Dzisiaj na rynku niemalże każdy z producentów TV zaprezentował swoją własną unikalną platformę Smart TV. Samsung Smart TV, poprzednio Samsung Internet@TV, Sony Internet TV, Panasonic Smart Viera, a wcześniej VIERA Connect i jeszcze wcześniej Panasonic VIERA Cast, LG Smart TV, Philips NetTV, Sharp AQUOS NET+, Toshiba Smart TV. Pamiętajmy jeszcze o pozostałych urządzeniach umożliwiających wyświetlanie treści na ekranie TV: nbox, netia player, STB DVB-T od Cyfrowego Polsatu, STB od Toya, STB od Cyfry+, Roku, sprzęt z Android TV, konsole do gier PS3 oraz xbox 360… Dla zwykłego widza ipla na ekranie PS3 i TV Samsung wygląda prawie identycznie i zapewnia analogiczny dostęp do treści. Nie wiem czy wszystko dobrze wymieniłem, czy też coś pominąłem. Sporo tego i za każdym razem mamy zupełnie inne ograniczenia co do funkcjonalności, możliwości sprzętowych, zastosowanych języków, skryptów, procesów produkcyjnych. Lista tych urządzeń i platform cały czas się powiększa.
Pojawiają się też pierwsze efekty współpracy nad wspólnymi platformami i tak oto linia produktowa na rok 2012 Philipsa, Sharpa i LG umożliwia pisanie wspólnych aplikacji. Ale w przypadku innych producentów mamy co rok inną serię, a każda z tych serii ma zupełnie inne możliwości oraz ograniczenia.
Sprawne pisanie aplikacji telewizyjnych na różne telewizory wymaga sporego zespołu programistów potrafiących wycisnąć na maksa możliwości z obecnie dostępnych telewizorów. Trzeba się bardzo dobrze przyjrzeć, by dostrzec różnice pomiędzy tą samą aplikacją na różnych telewizorach. Na rynku Smart TV jesteśmy od samego początku, ale dopiero dzisiaj możemy zaoferować klientowi wyprodukowanie dowolnej aplikacji na dowolny telewizor, zapewniając tym samym kompleksową realizację projektów telewizyjnych dla Smar TV.
Byliśmy jedną z pierwszych firm przecierających szlaki na rynku Smart TV, z wielkim bólem zdobywając dostęp do jeszcze gorących SDK.
AK74 – Jak wygląda rzeczywistość i przyszłość Smart TV w Polsce? Widziałem szacunki w których mówi się o planowanej sprzedaży 1.5 sztuk urządzeń w 2013 roku. Trochę mało żeby mówić o rewolucji na rynku…
PT – Perspektywy rozwoju dla Rynku Smart TV są bardzo fajne. 1.5mln urządzeń Smart TV sprzedanych w 2013 roku jest bardzo realne, zważywszy na fakt, że telewizory Smart TV są podstawą w nowowprowadzanych liniach produktowych. Tak jak dzisiaj bardzo trudno jest kupić telewizor HDReady 720p, to w 2013 roku może być problem z kupieniem nowego telewizora, który nie byłby Smart TV. Większym problemem jest brak świadomości u posiadaczy telewizorów, że ich telewizor jest Smart TV i że wystarczy podłączyć go do Internetu, by cieszyć się darmowym VOD.
W trudnej sytuacji znaleźli się natomiast operatorzy telewizji kablowej ze swoimi STB. Inteligencja i możliwości nowych telewizorów sprawiają, że STB staje się przy nich coraz głupszym, wolniejszym staruszkiem. Liczba STB u wszystkich operatorów telewizji kablowych w Polsce szacuje się na 1.6mln – najwięcej z nich ma dziś UPC – 626tyś. Nic nie stoi na przeszkodzie by operatorzy telewizji kablowych też zainwestowali we własne aplikacje telewizyjne.
Dzisiaj nie wiem jak użytkownicy zareagują na udostępnienie treści wideo na szerszą skalę za pośrednictwem PS3 oraz xbox 360. Liczba tych konsol podłączonych do Internetu jest obecnie znacznie większa niż liczba STB u największego operatora telewizji kablowej w Polsce.
AK74 – W takim scenariuszu, że producenci odbiorników mają również w pełni kontrolę nad tym kto i co instaluje w telewizorach rozumiem, że zaraz pojawi się pomysł na pobieranie opłat od nadawców / twórców aplikacji w modelu „masz płacącego klienta? Podziel się!”…
PT – Miałem okazję o tym przeczytać w jednym z ostatnich tekstów Vadima Makarenko w GW. Ja dzisiaj na rynku występuję w roli eksperta rynku Smart TV oraz developera aplikacji telewizyjnych – 4vod.tv . Nie wiem jak wyglądają i realnie przebiegają rozmowy biznesowe pomiędzy nadawcami, a producentami TV posiadającymi własne platformy Smart TV. Mogę się tylko domyślać pewnych scenariuszy oraz modeli biznesowych.
Temat potencjalnego pobierania opłat jest bardzo dyskusyjny i zapewne 13 marca podczas zbliżającej się drugiej edycji konferencji aplikacje.tv wywoła gorącą dyskusję. Jestem zwolennikiem rozwoju rynku, zbudowania dobrego zasięgu… a nie ubijania go na początku walką o procenty w modelu Revenue Share. Właściciel aplikacji telewizyjnej typu VOD ma po drodze bardzo dużo partnerów do podziału procentami oraz kosztów związanych z zakupem licencji, agregacją treści, encodowaniem treści, dystrybucją treści przez CDN, marketing, promocję itp… Mam nadzieję, że nie powtórzy się sytuacja jak z TVscreen.pl Wolałbym byśmy rozwijali fajne produkty, usługi, zbierali doświadczenie.
AK74 – Co w kontekście Polski można jeszcze powiedzieć o Smart TV? Jak nadawcy podchodzą do tego tematu? Ipla dobrze sobie radzi ale to przecież tylko jedna aplikacja jednego nadawcy. Są już jakieś znane polskie firmy specjalizujące się w tworzeniu aplikacji na telewizory?
PT – Jakiś czas temu Pan Zygmunt Solorz zapraszał innych nadawców by ze swoimi treściami pojawili się na iplii. Moim zdaniem to zły kierunek. Ale na szczęście pojawił się TVN Player oraz aplikacja vod.tvp.pl od TVP. Każdy z nas może w swoim telewizorze włączyć te aplikacje i porównać je. Konkurencja na rynku aplikacji telewizyjnych służy dalszemu rozwojowi.
Nie wierzę w zrobienie jednej uniwersalnej aplikacji za pośrednictwem której będą dostarczane filmy, informacje biznesowe oraz bajki dla dzieci. Tak jak każdy z kanałów telewizyjnych ma swą unikalną widownie z unikalnymi oczekiwaniami. Podobnie będzie z aplikacjami. Jeden nadawca telewizyjny będzie miał kilka aplikacji, podobnie jak ma dzisiaj kilka kanałów tematycznych. Zupełnie inaczej będzie wyglądała aplikacja z bajkami dla dzieci, z muzyką dla młodzieży czy też z filmami dla dorosłych. Smart TV to połączenie interakcji znanej z internetu wraz z oddziaływaniem wielkiego ekranu. Już teraz warto eksperymentować z Interaktywną Telewizją oraz Interaktywną reklamą w Smart TV.
Natomiast potencjał Smart TV zaczynają dostrzegać developerzy aplikacji TV. Z roku na rok jest ich coraz więcej.
AK74 – Jak będzie wyglądał rynek telewizyjny w Polsce w czasie 24 miesięcy?
PT – W 2014 roku Smart TV zaskoczy nas wszystkich. Arturze, powiem tak: Będziesz nadawcą telewizyjnym w Smart TV, a Twoja widownia będzie większa niż dzisiaj TV Trwam.
