Od 2000 roku data 4. lutego to Światowy Dzień Walki z Rakiem lub krócej – Światowy Dzień Raka. Służy on nie tylko wyrażeniu solidarności z chorymi. Każda zainteresowana osoba może uzyskać bezpłatną poradę dotyczącą przeciwdziałania chorobom nowotworowym oraz ich leczenia. W tym roku ten dzień obchodzony jest po raz osiemnasty. Czy na przestrzeni lat zmieniła się nasza świadomość względem profilaktyki nowotworów i jak w tym kontekście przedstawia się walka ze smogiem?
Kiedy w Paryżu w 2000 roku w obecności prezydenta Francji oraz dyrektora generalnego UNESCO przyjmowano tzw. Kartę Paryską, poszczególne kraje zobowiązały się do zapewnienia na swoich terytoriach programów zapobiegania oraz leczenia chorób nowotworowych. Od tego czasu jedno wiemy na pewno – najskuteczniejszą metodą walki z rakiem jest wczesne wykrycie i szeroko pojęta profilaktyka.
Chorują aktywni i nie palący
Okazuje się, że osoby nie palące, które prowadzą zdrowy, aktywny tryb życia znajdują się w grupie ryzyka zachorowań na raka. Poważnym zagrożeniem, które zebrało już śmiertelne żniwo zarówno w Polsce, jak i na całym świecie, stał się smog – coraz częstsza przyczyna zachorowań na nowotwory płuc.
Niestety historie walki z nowotworami płuc u pacjentów nie napawają optymizmem. Leczenie raka płuc uchodzi za skomplikowane. Często kończy się wycięciem chorego narządu, a nie raz prowadzi do śmierci chorego. Okazuje się, że rocznie smog prowadzi do 2 tysięcy zachorowań w Polsce.
O tym, że smog zabija, wiadomo nie od dziś. Już w 2013 roku Światowa Organizacja Zdrowia biła na alarm, że corocznie smog jest przyczyną 44 tysięcy zgonów w naszym kraju. Warto zauważyć, że zanieczyszczenia powietrza powodują nie tylko raka, ale szereg chorób przewlekłych, które stanowią szczególne zagrożenie dla dzieci, chorych oraz osób starszych.
SMOG WARS – Documentary Teaser Trailer with Introduction – 20.11.2017 from Jonathan Ramsey on Vimeo.
Co nas truje?
Przede wszystkim toksyczne gazy oraz pyły zawieszone, które pochodzą głównie z domowych pieców powszechnie zwanych kopciuchami, fabryk oraz intensywnego ruchu samochodowego. Sytuacji nie poprawia także prowęglowa polityka państwa oraz opieszałość w prowadzeniu badań wpływu zanieczyszczeń na zdrowie.
Do tego dochodzi palenie śmieci oraz opalanie pomieszczeń węglowymi „zamiennikami” zwanymi miałem czy mułem. W ten sposób do powietrza dostaje się kancerogenny benzopiren, który przenika do organizmu, osadza się w nim i z czasem powoduje choroby przewlekłe.
Bezwietrzna pogoda i wilgotne powietrze to istny raj dla smogu. Nie dajmy się jednak zwieść, że to pogoda stanowi przyczynę jego powstawania. Generuje go człowiek. I to ten sam człowiek, dla którego wdychanie pyłów zawieszonych PM 10 i groźniejszego następcy PM 2.5 może okazać się zabójcze.
Statystyki tylko to potwierdzają. Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że w samym tylko Krakowie z powodu silnie zanieczyszczonego powietrza przedwcześnie umiera około 400 osób rocznie. Co czwarty rak płuc w tym mieście to zasługa smogu. Kraków zajmuje niechlubną pozycję w smogowym rankingu, jednak pozostałe polskie miasta również mają sporo na sumieniu. Przypomnijmy, że 33 miasta spośród najbardziej zanieczyszczonych w Unii Europejskiej znajdują się w Polsce.
Dane dotyczące jakości powietrza w najbliższej okolicy (na naszej ulicy lub w pobliskim parku) są nie zwykle istotne – pozwalają na racjonalne zaplanowanie czasu poza domem. Dlatego im większa liczba czujników smogu, tym wyższy poziom świadomości o zagrożeniu. eurobank w ramach akcji #BezSmogu, przyłącza się do tworzenia ogólnopolskiej sieci czujników smogu. Obejrzyjcie materiał, który razem przygotowaliśmy w ramach tej kampanii
Czy można przeciwdziałać zgubnym skutkom smogu?
Dobra wiadomość jest taka, że można. Najlepszym rozwiązaniem z możliwych okazuje się wyjazd z zanieczyszczonego miasta i osiedlenie się tam, gdzie powietrze jest czyste i świeże. Niestety mało kto może pozwolić sobie na tego typu rozwiązanie. Dlatego warto jak najczęściej wyjeżdżać z miasta, by udać się w okolice wolne od niebezpiecznych pyłów i toksycznych gazów.
Co jednak, gdy smog zastanie nas w mieście w dzień, w którym zmuszeni jesteśmy wykonywać nasze codzienne obowiązki? Jedną z opcji jest ograniczenie wychodzenia z domu i unikanie wietrzenia pomieszczeń wtedy, gdy dopuszczalne normy zanieczyszczeń zostają przekroczone. Coraz większą popularnością cieszą się oczyszczacze powietrza. Po naszej stronie stoi także natura. Skutki oddziaływania smogu złagodzą rośliny zielone w naszych pomieszczeniach, a także dieta bogata w owoce i warzywa.
Koniec z piecami, koniec z samochodami?
Z jednej strony powinniśmy łagodzić negatywne oddziaływanie smogu na nasz organizm, z drugiej przestać przykładać rękę do emisji szkodliwych substancji. Co możemy zrobić? W Polsce wciąż popularne są piece opalane niskiej jakości węglem bądź paliwem. Skorzystanie z dofinansowania i wymiana ogrzewania na bardziej przyjazne środowisku to duży krok w stronę redukcji smogu.
Drugi aspekt walki z zanieczyszczeniem to ograniczenie poruszania się samochodami, a tam gdzie to możliwe np. w dużych miastach, skorzystanie ze środków transportu publicznego. Niejednokrotnie okazuje się, że drogę do pracy lub przynajmniej jej część możemy pokonywać na rowerze, hulajnodze, a nawet pieszo. Z pożytkiem dla własnego zdrowia.
W walce z zanieczyszczeniami powietrza oraz ich zabójczymi następstwami niezmiernie ważną rolę odgrywają decyzje kolejnych rządów. Ich inwestycje w odnawialne źródła energii to inwestycje w zdrowie obywateli. Natomiast finansowanie przestarzałych i szkodliwych generatorów energii w niedługim czasie doprowadzi do zwiększenia wydatków na walkę z przewlekłymi chorobami w tym nowotworami płuc.
Światowy Dzień Walki z Rakiem to doskonała okazja, by przypomnieć sobie o tym, że odpowiedzialność za stan powietrza ponosi każdy z nas. Dążenie do zachowania jego możliwej czystości to jak dotąd najlepsza profilaktyka nowotworów płuc.
